Bitcoin w księgowości
Wykorzystywanie waluty wirtualnej w polskim prawie nie zostało jednoznacznie uregulowane. Spowodowało to bardzo wiele nieścisłości, które do dziś są wyjaśniane przez państwo polskie. Dynamiczny rozwój technologiczny spowodował, iż Bitcoin stał się jedną z globalnych walut wirtualnych o wysokiej wartości. W Polsce Bitcoin wciąż stanowi bardzo mały element związany z naszą gospodarką, jednakże trzeba mieć świadomość potencjału wirtualnej waluty.
Historia Bitcoin
Bitcoin jest formą elektronicznej waluty, która jest wykorzystywana zarówno przy transakcjach krajowych, jak i międzynarodowych przy wykorzystaniu technologii peer-to-peer. Oznacza to, iż transakcje przy wykorzystaniu waluty wirtualnej Bitcoin odbywają się bez pośredników oraz portali pośredniczących. Najważniejszą zaletą Bitcoin jest decentralizacja systemu, czyli brak podmiotu emitującego walutę. Za tworzenie nowych Bitcoin odpowiada algorytm matematyczny, a przed podrobieniem chronią zabezpieczenia kryptograficzne, które dają praktycznie pełną anonimowość.
Chcąc rozpocząć korzystanie z waluty Bitcoin, należy zainstalować aplikację, które podłączy nas do jej sieci. Podstawowa wersja aplikacji działa na podstawie licencji open source, która umożliwia bezpłatne jej zainstalowanie. Dzięki oprogramowaniu zostaje utworzony wirtualny portfel, który można uznać za bardzo podobny do konta internetowego w banku. Inną opcją jest utworzenie konta na specjalistycznych portalach, dzięki takiemu rozwiązaniu nie będziemy musieli instalować dodatkowego oprogramowania.
Coraz więcej firm zaczyna akceptować transakcje w oparciu o wirtualną walutę Bitcoin. Oczywiście istnieją również inne waluty wirtualne, lecz nie są one tak popularne. Bitcoin jest niekwestionowanym liderem rynku kryptowalut. Jednakże trzeba się liczyć również z tym, iż takie firmy jak:
- Facebook,
- Google,
- Twitter.
Zaczynają wprowadzać ograniczenia lub całkowite zakazy reklam opartych o kryptowaluty. Spowodowało to znaczne spadki wartości walut wirtualnych oraz niepewność właścicieli Bitcoin. Przyszłość wirtualnych walut jest niepewna, przypisuje im się możliwość zdestabilizowania aktualnego systemu finansowego. Najwięksi giganci, widząc potencjał tej waluty, próbują bronić się przed zmianami, które mogą negatywnie wpłynąć według nich na rynek.
Mechanizm transakcji z użyciem Bitcoin
Bitcoin został oparty o algorytm matematyczny, który zapobiega angażowaniu jakichkolwiek podmiotów pośredniczących w transakcje. Automatyzacja systemu umożliwia całkowitą kontrolę nad ilością angażowanych podmiotów w transakcję. Sieć Bitcoin bardzo często przyrównywana jest do księgi rachunkowej, która ma za zadanie zapisać wszelkie transakcje użytkowników. Transakcja opiera się o tzw. klucze publiczne nadawcy oraz odbiorcy, które poświadczają ilość przekazywanych jednostek Bitcoin. Nadawca jest zobowiązany do podpisania transakcji tzw. kluczem prywatnym, który jest znany tylko jemu. Dzięki niemu jest możliwe określenie autentyczności transakcji, gdyż można określić, jak ktoś wszedł w posiadanie danej ilości wirtualnej waluty. Sieć zachowuje informację o wszystkich przeprowadzonych wewnątrz niej transakcjach od początku istnienia. Kluczowym warunkiem jest decentralizacja, która jest nazywana również łańcuchem. Oznacza to, iż nie ma centralnego administratora danych, a informacje o danej transakcji przechowywane są w kilku miejscach jednocześnie. Każdy z użytkowników ma dostęp do wszystkich transakcji oraz sald na tzw. kluczach publicznych. Istotne jest, iż nie ma możliwości edycji już istniejących transakcji, a jedynie dodawanie nowych do już istniejącego łańcucha transakcji. Skutkiem braku instytucji emitującej Bitcoin jest również fakt, iż żadna instytucja nie jest zobowiązana do pokrycia wartości oraz wykupu wirtualne waluty. Wartość waluty wirtualnej jest uzależniona wyłącznie od popularności wśród jej użytkowników.
Informacja Ministerstwa Finansów
Ministerstwo Finansów w 2013 roku stwierdziło, iż Bitcoin nie posiada cech pieniądza elektronicznego na gruncie prawa polskiego. Zgodnie z ustawą o elektronicznych instrumentach płatniczych tylko kwota wpłacona na konto w banku spełnia warunki wirtualnej waluty, która może zostać uznana za pieniądz elektroniczny. Tylko w tym wypadku zostaje spełniony warunek relacji pomiędzy kwotą wpłaconą, która jest równa kwocie znajdującej się na koncie. Według Ministerstwa Finansów wartość waluty Bitcoin wynosi 0, jak również nie została ona uznana powszechnie na gruncie prawnym za walutę. Wskazano również, iż tzw. wydobywanie kryptowaluty oraz jej obrót jest legalny na terenie Polski na określonych warunkach.
Ministerstwo Finansów wskazało, iż Bitcoin nie należy traktować na gruncie ustaw jako instrument finansowy. Mimo otwartego katalogu instrumentów finansowych nie spełnia on podstawowych założeń środka płatniczego. Takie podejście Ministerstwa Finansów rodzi wątpliwości w tym, jak będzie to rozliczane przez Urząd Skarbowy.
Bitcoin jako barter
Ministerstwo Finansów wskazało, iż zgodnie z wykładnią operowanie wirtualną walutą powinno być traktowane, jak obrót prawami majątkowymi. Tak więc prawa majątkowe są wymieniane na inne dobra lub towary - wymiana barterowa. Produkcja waluty ,strong>Bitcoin polega na wydobywaniu waluty poprzez tzw. koparki. Wydobywanie wirtualnej waluty wiąże się np. z eksploatacją urządzeń oraz poborem prądu. Jest to więc pewne analogicznie koszt poniesiony przez potencjalnego inwestora podobnie jak w przypadku klasycznych pieniędzy. Koszt wydobycia kryptowaluty jest zmienny, tak więc zgadza się to z wytycznymi metod rozchodu. Warto zaznaczyć, iż te metody są zastrzeżone dla instrumentów finansów. Według tego koszt wytworzenia kryptowaluty powinien być równy jej wartości nominalnej.
Jeżeli Bitcoin zostanie potraktowany jako swojego rodzaju ekwiwalent środka pieniężnego, to możliwe jest zastosowanie art. 34d ust. 8 ustawy o rachunkowości. Ministerstwo Finansów wskazało, iż mimo braku uznania kryptowaluty jako instrumentu finansowego, to dla celów finansowych Bitcoin może być traktowany jako ekwiwalent środka pieniężnego. W takim przypadku wycena kryptowaluty powinna przechodzić tak samo, jak w przypadku wyceny bilansowej środków pieniężnych. Będzie się to opierało krótkotrwałe aktywa finansowe oraz wycenę wartości godziwej. W praktyce będzie nas interesowała wycena zawarta na giełdach z uwzględnieniem zasady ostrożnej wyceny. Najważniejszym jest fakt, iż żaden akt prawny nie stanowi, iż Bitcoin można uznać za instrument finansowy. Przedstawiane postępowanie można wyprowadzić, kierując się naczelnymi zasadami rachunkowości - zasadą przewagi treści ekonomicznej nad formą prawną.
Rozrachunek Bitcoin
Rosnąca popularność kryptowalut na rynku polskim, może sugerować, iż Ministerstwo Finansów w krótkim czasie będzie chciało uregulować tę kwestie prawnie. Wytycznych co do rozliczeń takich sytuacji nie mają również organy podatkowe, które często zajmują zbieżne stanowiska. Do czasu uzyskania takiego aktu prawnego, dobrze jest zwrócić się do uprawnionego organu z prośbą o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Dzięki temu ruchowi zabezpieczymy swój interes prawny, stosując się do interpretacji, nie poniesiemy żadnych konsekwencji prawnych.
Data publikacji: 2018-03-19